Perasaan takut

Kebanyakkan kanak-kanak akan mempunyai perasaan takut terutamnya pada peringkat awal kehidupannya. Perasaan takut adalah sebahagian daripada proses perkembangan normal manusia. Perasaan takut akan menyebabkan manusia peka pada situasi-situasi yang berbahaya. Contohnya, kebanyakkan ibu bapa mahu anak mereka mempunyai perasaan takut anjing yang garang atau takut bermain di tepi sungai. Bagaimanapun perasaan takut yang keterlaluan dan perasaan takut pasa semua situasi akan menimbulakn masalah dalam kehidupan manusia. Perasaan takut pada kanak-kanak jika dibiarkan berterusan akan member kesan negative kepada kehidupan kanak-kanak tersebut sehingga dia dewasa.

Tanda-tanda wujudnya perasaan takut di kalangan kanak-kanak.

• Sebahagian besar kanak-kanak tidak dapat mengenal pasti apakah punca yang menyebabkan mereka menjadi takut. Terdapat beberapa tanda yang menunjukkan bahawa wujudnya perasaan takut di kalangan kanak-kanak.

• Sukar memberi tumpuan. Contohnya,kanak-kanak yang mempunyai masalah takut akan mempunyai masalah untuk menyiapkan kerja sekolah atau sukar untuk memberi tumpuan apa yang diajar oleh guru.

• Perubahan dalam melakukan aktivtiti yang normal. Mereka mungkin akan menjadi terlalu aktif, hiperaktif atau menjadi terlalu lemah.

• Perubahan dalam tabiat makan. Kanak-kanak yang mempunyai masalah takut ini akan kurang selera makan atau tidak mahu makan langsung.

• Regrasi. Kanak-kanak ini menunjukkan tingkah laku di luar dari kebiasaan. Contohnya, mula kencing malam atau kembali menggigit jari.

• Berlakunya perubahan dalam tabiat tidur. Kanak-kanak yang mempunyai masalah takut ini akan mengalami masalah sukar untuk tidur  dan tidurnya kerap terganggu. Mereka juga akan sering mengalami mimpi ngeri.

• Apa yang boleh dilakukan bagi membantu kanak-kanak ini?

• Melatih anak menyelesaikan masalah dengan baik tanpa perlu bergantung pada orang lain kecuali jika betul betul tidak berkemampuan.

• Jangan menggunakan kekerasan bagi mengatasi perasaan takut pada kanak-kanak. Bagaiman ibubapa atau pendidik respon kepada perasaan takut kanak-kanak tersebut akan menentukan samaada perasaan takut itu akan berterusan  tau dapat diatasi. Cuba fahami kenapa wujudnya perasaan takut dan cuba beri sokongan kepada kanak-kanak tersebut.

• Beritahu kepada kanak-kanak tersebut bahawa tidak salah untuk mempunyai perasaan takut. Jelaskan kepada mereka bahawa orang dewasa juga mempunyai perasaan takut dalam keadaan tertentu. Pada masa yang sama beritahu kanak-akank tersebut bahawa terdapat cara-cara tertentu yang boleh diamabil bagi mengatasi perasaan takut.

• Galakkan kanak-kanak maluahkan perasaannya. Galakkan kanak-kanak terebut untuk bercakap atau bercerita tentang perasaan takut yang dialaminya. Sebagai orang yang lebih dewasa, tunjukkan kesediaan untuk mendengar kepada mereka.

• Ajar kanak-kanak tersebut untuk bercakap hal-hal yang positif tentang dirinya. Contohnya “saya tidak takut”, “tidak apa-apa di ini yang boleh mencederakan saya”

• Elakkan melakukan aktiviti yang boleh menakutkan kanak-kanak tersebut. Contohnya, elakkan daripada menonton cerita seram atau  membacakan buku cerita yang seram kepada mereka.

• Jangan terlalu mengawal pergerakkan anak-anak. Sepatutnya kanak-kanak perlu dibiarkan bersendirian pada sesetengah keadaan untuk derianya secara sendiri tanpa bantuan sesiapa. Birakan dia melompat, bermain, memanjat selagi tidak membahayakan dirinya sendiri.

• Berikan pujian atau anjaran apabila kanak-kanak menunjukkan tingkahlaku tidak takut yang diingini. Beri pujian apabila anak anda cuba melakukan sesuatu perkara yang baru atau bila dia menunjukkan sikap bertanggungjawab dan berdikari.

Langkah-langkah lain yang boleh diambil bagi mengatsi perasaan takut di kalangan kanak-kanak

• Mengajar kemahiran relaksasi: kemahiran relaksasi akan dapat mengurangkan perasaan tertekan kerana takut. Terdapat berbagai teknik relaksasi yang boleh digunakan untuk diajarkan kepada kanak-kanak. Antaranya ialah melatih kanak-kanak menggunakan imaginasinya supaya berfikir secara positif. Contohnya, membayangkan situasi bermain ditepi pantai atau di kolam renang dan sebagainya.

• Perdengarkan muzik kepada kanak-kanak tersebut apabila timbul perasaan takut.

• Libatkan kanak-kanak tersebut dalam pelbagai aktiviti atau permainan.

• Minta bantuan nasihat dari orang yang lebih professional jika perasaan takut tersebut berterusan.

( sumber : Mahani Razali, Mahizer Hamzah, Nor Junaidah Mohd Isa (2009). Memahami Tingkahlaku   
                            Kanak-Kanak. YCR Distributors Sdn. Bhd. Selangor.)